Leje Protezowe – proteza nogi
Lej protezowy na wstępie warto wspomnieć, że w skład protezy nogi oprócz leja protezowego wchodzi również kilka komponentów takich jak: kolano protezowe, stopa protezowa, adaptery łączące itp. Każdy z wymienionych elementów (za wyjątkiem adapterów) ma znaczny wpływ na komfort użytkowania protezy, należy jednak pamiętać że lej jest elementem, który stanowi połączenie człowieka z „maszyną”.
Faktem jest, że proteza zbudowana z najlepszych nowoczesnych komponentów, w które zainwestujemy krocie może okazać się bezużyteczna i „powędrować” do szafy jeśli system leja nie będzie dobrze dobrany a sam lej protezy wykonany przez „specjalistę” nieodpowiednio.
Lej protezowy – krok po kroku
Zacznijmy od tego, że na dobrze wykonany lej protezowy składa się wiele elementów jednym z podstawowych jest doświadczony Protetyk świadomy faktu, iż od jakości wykonanego leja zależy przyszłość jego odbiorcy. Dla niektórych osób jest to często „chodzić albo nie chodzić” (niestety wciąż napływają do nas pacjenci z całej Polski z lejami, których wykonanie odbiegaja od jakichkolwiek zasad).
Wywiad
Dobrze zebrany wywiad oraz poświęcenie nielimitowanej ilości czasu na prezentację i omówienie różnych możliwych rozwiązań to zdecydowany atut naszej pracowni. Ważne jest aby ustalić w jaki sposób przebiegać będzie mocowanie protezy nogi, jedne z rozwiązań mogą się okazać dla nas bardziej a inne mniej wygodne. Istotną kwestią będą też kwestie eksploatacji, o których wiele osób zapomina a takowe potrafią wystąpić i być dla niektórych użytkowników dość dużym obciążeniem.
Projekt
Po konsultacji protetycznej i zebranym wywiadzie przedstawiamy projekt leja protezowego. Niejednokrotnie powstaje on w czasie rzeczywistym, w bardziej skomplikowanych przypadkach przygotowanie może potrwać kilka dni. Wybrany zostaje system mocowania protezy oraz kształt leja.
Wykonanie
Komfort zależy od wykonania, na wykonanie leja protezy nogi składa się wiele czynników, najważniejsze z nich to:
– doświadczenie oraz podejście protetyka
– wybór odpowiedniego systemu mocowania
– wybór oraz znajomość technika wśród kształtów leja
– wybór odpowiedniej techniki pomiaru gipsowego
– dokładkość pomiaru centymetrowego kikuta oraz punktów topograficznych poszczególnych elementów kostno-mięśniowych
– umiejętność naniesienia korekty na gotowym leju (w razie potrzeb)
Dobrze wykonany lej jest jak solidny fundament przy budowie domu
Systemy Leja Protezowego
Posiadamy wiele systemów leja protezowego, w ostatnim czasie prym wśród protez kończyn dolnych na świecie wiodą leje silikonowe aczkolwiek dla niektórych idealnym rozwiązaniem będzie konwencjonalny lej podciśnieniowy. Poniżej przedstawimy kilka z naszych rozwiązań.
Lej protezowy klasyczny mocowanie leja klasycznego odbywa się za sprawą mechanicznego zawieszenia np. za sprawą pasa czy też szelki w przypadku protezy uda. Jeśli zaś mowa o protezie podudziowej (amputacja poniżej stawu kolanowego) zawieszenie wytwarzamy za sprawą zwężenia protezy ponad kolanem lub za pomocą kapy kolanowej (rękaw protezowy). W przypadku protezy podudzia ze względu na relatywnie mniejszą ilość tkanki miękkiej, stosujemy dodatkowy wkład z miękkiego materiału przypominający konsystencją piankę EVA.
Lej protezowy silikonowy w tym rozwiązaniu kluczową rolę odgrywa lej silikonowy, który rozrolowuje się na kikucie, tak ubrany kikut wkłada się do sztywnego leja protezy. Mocowanie w tym przypadku zachodzi pomiędzy lejem silikonowym, który bardzo dobrze trzyma się naszego kikuta a sztywnym lejem protezy. Oprócz dobrania odpowiedniego leja silikonowego, musimy wziąć pod lupę wiele aspektów i dobrać odpowiedni rodzaj mocowania protezy.
Lej silikonowy w protezie nogi oprócz możliwości stworzenia pewnego mocowania ma jeszcze kilka zalet jedną z nich jest np. fakt iż przyczepia się do naszego ciała a tarcie podczas chodu zachodzi na jego zewnętrznej powierzchni przez co w naszej pracowni dostał przydomek „drugiej skóry” reszcie zalet silikonów opowiadamy na konsultacji.
Zobacz też: Leje silikonowe
Rodzaje mocowań silikonu bardzo istotnym elementem podczas projektowania protezy i samego leja protezowego, jest wybór mocowania silikonu do protezy nogi (jeśli silikon będzie zastosowany) .
Lej protezowy węglowy włókno węglowe jest nam znane już od dłuższego czasu, materiał charakteryzujący się wytrzymałością oraz niewielką wagą, znalazł zastosowanie w lejach protez uda jak i podudzia. Oprócz walorów konstrukcyjnych wyróżnia się wyglądem, czarne włókna przesączone żywicą możemy wykonać w wersji matowej lub błyszczącej tworząc desingerski element protezy. Materiału nie zalecamy do początkowych protez.
Lej protezowy open fitting w leju OF łaczymy ze sobą wytrzymałość oraz sztywność włókna węglowego wraz z elastycznością wewnętrznego leja protezy. Na początek tworzymy lej elastyczny, który pozwala zwiększyć zakres zgięcia biodrowego podczas użytkowania protezy oraz jest przyjaźniejszy dla skóry. W tym rozwiązaniu zastosowany został system BOA, którym można regulować obwody leja w środku. Jest to dobre rozwiązanie dla osób, które mają wahania obwodów kikuta i lej protezy nogi staje się z biegiem dnia luźniejszy.
Lej protezowy elastyczny w leju elastycznym łaczymy ze sobą wytrzymałość oraz sztywność włókna węglowego wraz z elastycznością wewnętrznego leja protezy. Na początek tworzymy lej elastyczny, który pozwala zwiększyć zakres zgięcia biodrowego podczas użytkowania protezy oraz jest przyjaźniejszy dla skóry.
Lej protezowy podciśnieniowy w leju wykonanym na podciśnienie mocowanie odbywa się za sprawą szczelnie dopasowanego leja protezy nogi oraz odprowadzania nadmiaru powietrza przez wentyl zamocowany w dystalnej części leja. Bardzo lubię stosować ten model leja, aczkolwiek jest on trafnym wyborem dla niewielkiej ilości osób. Lej podciśnieniowy możemy wykonać w połączeniu z lejem OF, elastycznym, silikonowym, węglowym lub zwykłym lejem z żywicy.
Lej protezowy testowy lej protezy nogi, który poprzedza lej ostateczny protezy. Za sprawą leja testowego możemy doformować kikut oraz sprawdzić jak rozkładają się w nim siły. Przydatną właściwością jest transparentność naszego leja testowego, gdyż wraz z możliwością przeformowania pozwala nam na maksymalne dopasowanie do anatomii przyszłego użytkownika. Lej testowy stosujemy zarówno w protezach uda jak i podudzia.
Kształt leja protezowego – proteza nogi
Kształt leja protezowego – jak już wcześniej wspominałem nie jesteśmy w stanie mówić o komfortowym chodzeniu na protezie bez profesjonalnie wykonanego leja protezowego. Oprócz wymienionych powyżej informacji dotyczących materiału z jakiego będzie wykonany nasz lej oraz systemów zawieszenia bardzo istotną rolę odegra jego kształt. Większość pracowni zna oraz wykonuje jeden typ leja, w naszej pracowni mamy ich około 20 i ta liczba stale rośnie! Każdego roku badamy i opracowujemy nowe rozwiązania protetyczne w zakresie doboru kształtu oraz technologii wykonania.
Od dobrze dobranego i wykonanego kształtu leja zależy nasze poczucie stabilności podczas stania oraz chodu na protezie nogi (w kilku płaszczyznach), równomierne rozłożenie nacisku w momencie obciążenia, trzymanie się protezy na kikucie oraz wiele innych aspektów!
.
