Protezy kończyn dolnych – problemy i pytania
Obszar tej strony poświęciliśmy na dzielenie się z Państwem naszą wiedzą dotyczącą szeroko rozumianej obsługi protezy oraz rozwiązaniami problemów występujących podczas użytkowania. Zakładamy że ewentualne problemy nie wynikają z faktu, iż trafili Państwo na niedoświadczony zespół i proteza nogi jest wykonana poprawnie.
Jeśli mają Państwo jakieś pytania albo ciekawe rozwiązania dotyczące użytkowania protezy to zachęcamy do podzielenia się tą wiedzą ze światem. Wiadomości prosimy przesyłać na adres email: protetyka@ortotyka.pl lub za pomocą formularza w zakładce KONTAKT.
„Często mała rzecz przynosi wielkie zmiany” w użytkowaniu protez tą zmianą jest często znaczne podniesienie komfortu życia.
Zapraszam do lektury Michał Ciechowicz.
Wszystkie poniższe porady są wiadomościami ogólnymi, przed zastosowaniem zawsze prosimy o konsultację z naszym specjalistą lub swoim protetykiem jeśli jest osobą doświadczoną i kompetentną.
Pończochy kikutowe kiedy i w jakim celu je stosować ?
Pończocha kikutowa to dobry „przyjaciel” każdego amputowanego o ile potrafimy się z nim obchodzić potrafi znacznie podnieść komfort użytkowania protezy.
Pończochy kikutowe stosujemy w protezie uda lub podudzia aby:
– ochronić skórę kikuta (zwykle wystarczy jedna)
– wypełnić przestrzeń między kikutem a lejem protezy nogi, która powstała w skutku zmniejszenia obwodów kikuta.
– podwyższyć temperaturę odczuwalną kikuta (przeważnie w zimę), znikoma część pacjentów posiada słabo ukrwiony kikut, co powoduje jego marźnięcie.
– zwiększyć komfort w leju protezy nogi u osób, które nie posiadają dużej ilości tkanki miękkiej (mięśni) w obrębie kikuta, stosując dużą ilość pończoch 3+ osiąga się efekt tzw. poduszki. Z reguły w protezach zalecamy stosować maksymalnie 3 grube pończochy kikutowe. Dobrym rozwiązaniem może być też tutaj pończocha lub lej silikonowy/żelowy.
Uwaga:
Nie należy stosować grubych pończoch kikutowych w dobrze dopasowanych lejach protezy przy amputacji podudzia lub uda, nadmierna ich ilość zamiast wypełniać przestrzeń powstałą między kikutem a protezą, wypycha kikut z leja. Taka sytuacja może przyczynić się do powstawania otarć, ponieważ kikut nie jest umiejscowiony na swoim miejscu w leju.
Poprawne zakładanie protezy jest podstawą wygody
Kolejnym bardzo niepożądanym efektem stosowania pończoch w dopasowanym leju protezy jest fałda skórna. Bolesna zebrana tkanka miękka tuż ponad lejem protezy np. w pachwinie. Jako ludzie, żyjący w XXI wieku przyzwyczajeni jesteśmy do chodzenia w butach. But poprzez dopasowanie do typowego kształtu stopy pozwala założyć się tylko w jeden prawidłowy sposób . Z protezą nogi nie wygląda to już tak prosto. Budowa anatomiczna kikuta przyjmuje w większości przypadków kształt stożka lub walca. Sprawia to że protezę nogi można założyć na wiele różnych ustawień względem kikuta.
Przykłady:
pod względem rotacji (za bardzo w prawo/za bardzo w lewo)
pod względem głębokości ( za płytko/za głęboko)
pod względem usytuowania skóry i mięśni (w leju/ponad lejem)
żle naciągnięta pończocha kikutowa (wałkowanie się materiału)
żle założony lej silikonowy (puste przestrzenie między skórą a lejem)
Lej protezowy zakładaj powoli i dokładnie, jeśli odczuwasz dyskomfort zdejmij i załóż protezę ponownie
Dobrą protezę nogi a w szczególności lej, wykonujemy w naszej pracowni dokładnie pod struktury anatomiczne na podstawie pobranej miary gipsowej, która mimo zaawansowania w druku 3d nadal okazuje się nadal najefektywniejszą.
Wykonany przez nas lej anatomiczny jest bardzo wygodny, pod warunkiem, że odpowiednio go założymy.
Przykładowo dla protezy podudzia, najbardziej uwypuklone miejsce leja po stronie zewnętrznej to obszar odciążający głowę kości strzałkowej. Gdy głowa znajdzie się w tym miejscu leja, chód oraz przebywanie w protezie będą komfortowe. W przypadku gdy założymy protezę nogi nieprawidłowo przykładowa głowa kości strzałkowej będzie w miejscu gdzie lej jest węższy i tym samym zacznie ją uciskać a efekt w postaci rany pojawi się bardzo szybko.
To samo dotyczy protezy uda. Prawidłowo wykonany lej przewiduje miejsce na guz kości kulszowej, odciążenie pachwiny, ściankę przednią, ściankę boczną itd. Każdy doświadczony użytkownik po amputacji nogi, wie że założenie protezy zrotowanej o centymetr w prawo lub w lewo sprawia, że nie można już mówić o wygodzie.
Dlatego nie wypuszczamy naszych pacjentów z pracowni dopóki nie potrafią samodzielnie lub z pomocą rodziny założyć prawidłowo protezy.